Organizacja rozliczeń pieniężnych – kontynuacja

Rozliczenia pieniężne można rozpatrywać w ramach przytoczonego wyżej podziału operacji bankowych na czynne, bierne i pośredniczące. Rozliczenia z tytułu udzielania i spłaty kredytów wiążą się z operacjami czynnymi, a przyjmowanie wkładów i emitowanie pieniądza gotówkowego należy do operacji biernych. Do operacji pośredniczących zalicza się czynności wykonywane z polecenia i na rachunek klientów banku, a wśród nich organizowanie i przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych. Banki wykonują także inne operacje i świadczą klientom różne usługi, które bezpośrednio nie wywołują potrzeby przeprowadzania rozliczeń (np. przyjmowanie na przechowanie depozytów rzeczowych, udostępnianie skrytek sejfowych czy udzielanie klientom porad i konsultacji).

Źródłem strumieni pieniądza zasilających gospodarkę narodową jest przede wszystkim kredyt. Udzielenie kredytu bankowego kreuje nowy pieniądz, a spłata kredytu pociąga za sobą wycofanie go z obiegu. Drugim, mniej ważącym ilościowo źródłem kreacji pieniądza, jest nadwyżka skupu dewiz i walut nad ich sprzedażą. Banki udzielają kredytu przez obciążenie rachunku kredytu lub bezpośrednie wykonywanie dyspozycji płatniczych kredytobiorcy z kredytu ewidencjonowanego na jego rachunku bieżącym (zob. s. 23). Obie operacje kreują nowy pieniądz i wprowadzają go do obiegu, natomiast spłata kredytu oznacza wycofanie pieniądza z obiegu.