Rozliczenia planowe i kompensaty

Obok omówionych wyżej form rozliczeń bezgotówkowych dopuszczone są instytucjonalnie rozliczenia planowe i okresowe rozliczenia saldami, będące rodzajem kompensaty. Jednak w obu sposobach rozrachunku między kontrahentami w końcowej ich fazie znajduje zastosowanie polecenie przelewu. Mimo uproszczenia pracy dłużników i wierzycieli obie wymienione formy bardzo rzadko znajdowały dotychczas zastosowanie.

Rozliczenia planowe mogą być przydatne do rozliczania dostaw periodycznych. Dostawy wielu towarów w handlu mają stały i powtarzalny charakter. Podobnie w przemyśle niektóre surowce lub paliwa są dostarczane co kilka dni. Wielkość dostaw jest powtarzalna lub odbywa się zgodnie z umownymi harmonogramami. Pozwala to na planowe ustalenie wysokości należności dostawcy. W perspektywie automatyzacji rozliczeń rysuje się możliwość wykonywania powtarzalnych przelewów przez komputer bankowy, na podstawie generalnego zlecenia odbiorcy, który bezpośrednio dokonywałby tylko rozliczeń okresowych (np. co miesiąc). Wprowadzenie elementu automatyzacji zmniejsza pracochłonność i znacznie upraszcza przebieg rozliczeń, a także ogranicza pole błędu.

Rozliczenia planowe polegają na okresowym (np. co 5 dni) przelewaniu przez odbiorcę na rzecz dostawcy określonych kwot, wynikających z planowej wartości dostaw. Różnice między przekazywanymi wpłatami a wartością dostawy ustala się za dłuższy okres (np. miesiąc), a dłużnik przekazuje ją poleceniem przelewu lub potrąca z kolejnej planowej wpłaty. Upraszcza to technikę operacji i zmniejsza pracochłonność czynności rozliczeniowych.