Rozliczenia za pomocą czeków

Rozliczenia za pomocą czków są wygodną dla klienta formą rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych, a równocześnie łatwą w obsłudze bankowej.

Czek może być zrealizowany przez bank w po$taci wypłaty gotówki (czek gotówkowy, inaczej kasowy), bądź bezgotówkowo(czek rozrachunkowy).

Czek gotówkowy jest poleceniem wystawcy czeku skierowanym do trasata (banku), aby wypłacił oznaczoną na nim kwotę osobie wskazanej w treści czeku (reminentowi) lub

– 12 Zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego z 11 grudnia 1992 r. w sprawie form i trybu przeprowadzania rozliczeń pieniężnych za pośrednictwem banków (Mon. Pol. nr 39, poz. 292, par. 10). jego okazicielowi. Czek rozrachunkowy jest poleceniem wystawcy czeku, aby bank (trasat) obciążył kwotą czeku jego rachunek, a uznał tą kwotą rachunek reminenta czeku. Czek rozrachunkowy nie może być wykorzystany do podjęcia w banku gotówki.

W krajach gospodarki rynkowej czek jest wykorzystywany jako środek płatniczy, który może przechodzić z rąk do rąk. Istotne znaczenie ma przy tym rozróżnienie czeku imiennego od czeku na okaziciela. Czek na okaziciela przekazuje się przez zwyczajne wręczenie go innej osobie. Natomiast przeniesienie praw z czeku z wymienionym w jego treści remi- nentem wymaga indosowania czeku. Reminent i kolejni posiadacze czeku imiennego mogą przenieść wynikające z niego prawa na inną osobę fizyczną lub prawną, składając własnoręczny podpis na odwrotnej stronie czeku. Osoba indosująca czek nazywa się indosantem, zaś osoba otrzymująca czek – indosatariuszem. Indos może być imienny i ma formę klauzuli: „Ustępujemy na zlecenie …. uzupełnionej nazwiskiem (nazwą) indosatariusza”. Natomiast indos in blanco ogranicza się do podpisu indosanta złożonego na odwrotnej stronie czeku. Wykorzystanie czeku w funkcji płatniczej jest w polskiej praktyce ograniczone, chociaż obowiązujące prawo czekowe tego nie zabrania. W Polsce czeki są indosowane tylko na inne banki niż wymieniony w czeku bank-trasat, który następnie rozlicza czek z trasatem prowadzącym rachunek wystawcy czeku. Nie wykorzystuje się indosowania czeków w rozliczeniach między przedsiębiorstwami, jak to ma miejsce w krajach rozwiniętych.