Czeki i karty płatnicze część 2

Prawa z czeku na zlecenie, podobnie jak z weksla, mogą być przenoszone przez indos, czyniąc czek surogatem pieniądza. Dotyczy to zarówno czeków imiennych na zlecenie, jak i bez takiego zastrzeżenia. Czeki na okaziciela są płatne każdej osobie, która je przedstawia w banku do realizacji. Występuje jednak forma czeku wystawionego na określonego reminenta, bez prawa przeniesienia uprawnień na inną osobę (tzw. rekta czek).

Czek jest papierem wartościowym, nazywanym także surogatem pieniądza, bo jest używany jako środek płatniczy.

Dlatego postanowienia prawa czekowego uściślają zasady posługiwania się czekiem, a także stanowią o odpowiedzialności karnej wystawcy za brak pokrycia czeku. Sankcje karne gwarantują bezpieczeństwo posługiwania się czekiem jako środkiem płatniczym. Wystawca czeku musi mieć w banku środki i tylko do tej wysokości wolno mu wystawić czek. W polskim obrocie krajowym pokrycie dla wystawionego czeku powinno znajdować się na rachunku bankowym przez co najmniej 10 dni, będących okresem ważności czeku. W tym czasie posiadacz czeku powinien przedstawić go bankowi do realizacji.

Zależnie od sposobu realizacji, czyli wypłacania przez bank kwoty oznaczonej w czeku, rozróżnia się: czeki gotówkowe, zlecające bankowi wypłatę gotówką, bądź czeki rozrachunkowe, służące wyłącznie do rozliczeń bezgotówkowych12. Ponadto formą czeku rozrachunkowego są czeki potwierdzone. Występują także czeki zakreślone umieszczonymi na czeku dwiema równoległymi liniami. Jest to tzw. zakreślenie ogólne, przy którym bank może wypłacić tylko swojemu stałemu klientowi lub innemu bankowi. Zakreślenie szczególne polega na wpisaniu pomiędzy liniami nazwy banku. Wówczas trasat może wypłacić czek tylko wskazanemu bankowi, a gdy jest nim właśnie trasat, może wypłacić czek tylko swojemu stałemu klientowi.