Rodzaje i tryb rozrachunku – dalszy opis

Gdy w operacji rozliczeniowej uczestniczą oddziały tego samego banku, zgodność księgowań pierwotnych i wtórnych kontroluje centrum rozliczeniowe danego banku. Zasady i tryb rozrachunków międzyoddziałowych są ustalone regulaminami poszczególnych banków. Rozliczenia międzybankowe przebiegają według jednolitych zasad rozrachunków ustalonych przez Prezesa NBP20, obowiązujących od 1993 r.

Podstawowym warunkiem przeprowadzenia rozrachunku między bankami jest posiadanie przez zleceniodawcę niezbędnych środków na rachunku bieżącym w NBP. Rachunki bieżące banków w NBP służą między innymi do dokonywania między nimi rozrachunków, wynikających z rozliczeń pieniężnych ich klientów. Banki mogą przeprowadzać rozliczenia także bez udziału NBP, wymieniając między sobą dokumenty rozliczeniowe swych klientów. Jednak ostateczne rozliczenie sald wynikających z tych rachunków przebiega za pośrednictwem ich rachunków w NBP.

Wspomnianym wyżej zarządzeniem Prezes NBP wprowadził nowy system rozrachunków międzybankowych, zbliżony do rozwiązań stosowanych w krajach rozwiniętych. Przepisy ogólne tego zarządzenia stanowią, że rozrachunki międzybankowe są przeprowadzane w celu realizacji:

– zlecenia płatniczego klienta banku, dokonującego rozliczenia pieniężnego z osobą prawną lub osobą fizyczną posiadającą rachunek w innym banku

– własnego zlecenia płatniczego banku, dokonującego rozliczenia pieniężnego z innym bankiem lub z osobą prawną albo osobą fizyczną posiadającą rachunek w innym banku.

– dokonują wymiany zleceń płatniczych klientów i rejestrują wzajemne wierzytelności wynikające ze zleceń

– składają w NBP własne zlecenia w celu dokonania rozrachunków międzybankowych, które następują wraz

– 20 Zarządzenie nr 7/82 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z 24 czerwca 1992 r. w sprawie jednolitych zasad rozrachunków międzybankowych (Dz.Urz. NBP nr 6, poz. 13). z uznaniem i obciążeniem prowadzonych przez NBP rachunków właściwych banków. Rozrachunki międzybankowe mogą być przeprowadzane:

– 1) za pośrednictwem izby rozliczeniowej

– 2) za pośrednictwem banków prowadzących rachunki dla innych banków krajowych

– 3) w drodze bezpośredniej wymiany zleceń między bankami oraz rejestracji wynikających z nich wzajemnych wierzytelności.