Pranie pieniędzy

Pranie pieniędzy polega na włączaniu do legalnego obrotu środków pieniężnych pochodzących z działalności przestępczej, jak handel narkotykami, przemyt itp. Ten przestępczy proceder jest zwalczany w wielu państwach zachodnich oraz przez międzynarodową organizację Interpol. Także na polskim rynku obserwuje się ostatnio narastanie zjawiska prania pieniędzy. Urynkowienie naszej gospodarki i liberalizacja ustawodawstwa dewizowego wywołały napływ obcych walut pochodzących z działalności przestępczej, które w Polsce są legalizowane w transakcjach bankowych i za pośrednictwem kantorów wymiany. Także środki pieniężne polskich obywateli pochodzące z nadużyć celnych i podatkowych oraz innej nielegalnej działalności są wpłacane do banków.

Prezes NBP wydał zarządzenie18 nawiązujące do wytycznych Rady EWG w sprawie zapobiegania wykorzystaniu systemu finansowego do prania pieniędzy. Jest to przykład przystosowania naszych norm prawnych do standardów obowiązujących w krajach Wspólnoty. W zarządzeniu użyto określenia „pranie pieniędzy”, przez co należy rozumieć:

…sytuację, która zachodzi wówczas, gdy ujawnione okoliczności wskazują, że lokowane w banku środki pieniężne łub inne wartości majątkowe pochodzą z przestępstwa lub ticzestnictwąw jego popełnieniu, albo że ich pochodzenie? stan lub przeznaczenie mają zostać ukryte z przyczyn mających związek z przestępstwem.”

– 18 Zarządzenie nr 16/92 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 1 października 1992 r. w sprawie postępowania banków w razie ujawnienia okoliczności wskazujących na lokowanie w banku środków pochodzących lub mających związek z przestępstwem oraz przy dokonywaniu wpłat gotówkowych przekaraczających określoną kwotę (Dz. Urz. NBP nr 9, poz. 20). środki pieniężne są wówczas przedmiotem operacji bankowych, przez co rozumieć należy „czynności dokonywane przez banki, zgodnie z dyspozycją klientów lub wynikające z zawartych umów, powodujące zmiany w stanach rachunków i prowadzonej ewidencji księgowej.”