Inwentaryzacja

Inwentaryzacja obejmuje czynności takie jak: ł) sprawdzenie danych wynikających z ksiąg rachunkowych ze stanem rzeczywistym i ustalenie różnic inwentaryzacyjnych,

– 2) ujęcie różnic w księgach rachunkowych i ustalenie osób odpowiedzialnych za powierzone mienie oraz rozliczenie stwierdzonych różnic,

– 3) dokonanie oceny gospodarczej wykorzystania i przydatności składników majątkowych.

Mają one na celu ustalenie rzeczywistego stanu składników aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych znajdujących się w dyspozycji banku.

Zasady, terminy, metody i sposoby przeprowadzania oraz dokumentowania inwentaryzacji powinny zostać ustalone w wewnętrznych przepisach banku. Winny one określać dokumenty prezentujące wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji, takie jak arkusze spisowe, zestawienie rozliczeń, protokoły, sprawozdania z czynności inwentaryzacyjnych, zawiadomienia o stanie kont i potwierdzenia sald, wyniki weryfikacji i sposób rozliczenia stwierdzonych różnic inwentaryzacyjnych. Inwentaryzacja w banku może być dokonana przez:

– 1) spis z natury, który dotyczy:

– krajowych środków pieniężnych, walut obcych i dewiz,

– papierów wartościowych mających postać materialną,

– innych wartości przechowywanych w kasach i skarbcach.

Inwentaryzacja – dalszy opis

Inwentaryzacja powyższych składników powinna być rozpoczęta na 10 dni przed końcem roku obrotowego i zakończona do 5 dnia następnego roku obrotowego,

– rzeczowych składników majątku,

– 2) uzgodnienie w drodze potwierdzenia przez klientów i kontrahentów banku, które obejmuje:

– stany środków zgromadzonych na rachunkach bankowych,

– stany kredytów i pożyczek bankowych, z wyłączeniem tych które inwen- taryzowane są przez porównanie dokumentacji z ewidencją, uzgodnienie powyższych wielkości jest przeprowadzane:

– a) na bieżąco na podstawie sporządzonych i udostępnionych klientom wyciągów bankowych (jeśli zawierają informacje pozwalające na identyfikację wykonanych operacji), w razie potrzeby także dowodów źródłowych potwierdzających wykonanie operacji,

– b) na koniec roku obrotowego przez wysianie zawiadomienia o stanie rachunku,

– papiery wartościowe w postaci zdematerializowanej,

– inne należności i zobowiązania, w tym z tytułu dostaw, robót, usług są one uzgadniane przez potwierdzenie salda, a inicjuje je wierzyciel,

– powierzone innym jednostkom własne składniki majątkowe,

– 3) porównanie stanu ewidencyjnego z odpowiednimi dowodami dotyczącymi aktywów i pasywów, których stan rzeczywisty nie może być ustalony, bądź nie podlega ustaleniu w drodze spisu z natury, czy też w drodze uzgodnienia. Sposobem tym winny być inwentaryzowane:

– wartości niematerialne i prawne,

– grunty oraz środki trwałe, do których dostęp jest utrudniony,

– należności i zobowiązania wobec posiadaczy rachunków bankowych nie prowadzących ksiąg rachunkowych (ten sposób inwentaryzacji został wprowadzony po raz pierwszy, dotychczas były uzgadniane z klientami banku),

– należności zagrożone4′,

– odsetki naliczane, w tym zastrzeżone,

– należności i zobowiązania z tytułów publicznoprawnych,

– roszczenia z tytułu niedoborów i szkód, należności sporne oraz inne należności i zobowiązania wobec pracowników,

– rozliczenia międzyokresowe,

– fundusze banku i rezerwy,

– zobowiązania pozabilansowe, w tym z tytułu udzielonych lub otrzymanych gwarancji i poręczeń.

Ten ostatni sposób inwentaryzacji wymaga weryfikacji pod względem prawidłowości dokonywanych w nich zmian a w szczególności odpisach,

– 41 Należności zagrożone, klasyfikowane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 2001 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banku, op. cit. zarachowaniach, wycenie, a także w przypadku należności zagrożonych ich zakwalifikowania do odpowiedniej kategorii oraz tworzenia rezerw.

Inwentaryzacja składników aktywów i pasywów oraz zobowiązań pozabilansowych powinna być przeprowadzona w terminach ustalonych w uchwale zarządu banku, mieszczących się w ramach terminów określonych w ustawie o rachunkowości44.

Wszystkie stwierdzone różnice inwentaryzacyjne powinny zostać rozliczone w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego inwentaryzacja dotyczy.