Category O biznesie

Rozliczenia za pomocą czków są wygodną dla klienta formą rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych, a równocześnie łatwą w obsłudze bankowej.

Banknotów wycofywanych z obiegu banki z reguły nie skupują, lecz przyjmują do inkasa. Banki nie skupują, lecz przyjmują także do inkasa banknoty nadmiernie zużyte lub uszkodzone. Praktycznie zalicza się do tej kategorii banknoty, które wykazują brak 2/5 albo większej części banknotu, a także uszkodzone w stopniu, uniemożliwiającym stwierdzenie ich autentyczności, a także banknoty, których autentyczność nie budzi wątpliwości, ale są w stanie nie nadającym się do obiegu (np. banknoty przechowywane przez długi czas w wilgotnym miejscu).

Wydłużenie cyklu rozliczeniowego wynikało także z przyczyn techniczno-operacyjnych w bankach. Wobec braku powszechnej teletransmisji w rozliczeniach międzybankowych i między oddziałami operacyjnymi tych samych banków, transport dokumentów rozliczeniowych często opóźniał te rozliczenia. Powstanie Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. (KIR), która przejęła transport dokumentów, wpłynęło na skrócenie czasu transportu. Jednak radykalne usprawnienie bankowych usług rozliczeniowych wymaga kompleksowej komputeryzacji oddziałów operacyjnych banków i powszechnego zastosowania teletransmisji.

Pranie pieniędzy polega na włączaniu do legalnego obrotu środków pieniężnych pochodzących z działalności przestępczej, jak handel narkotykami, przemyt itp. Ten przestępczy proceder jest zwalczany w wielu państwach zachodnich oraz przez międzynarodową organizację Interpol. Także na polskim rynku obserwuje się ostatnio narastanie zjawiska prania pieniędzy. Urynkowienie naszej gospodarki i liberalizacja ustawodawstwa dewizowego wywołały napływ obcych walut pochodzących z działalności przestępczej, które w Polsce są legalizowane w transakcjach bankowych i za pośrednictwem kantorów wymiany. Także środki pieniężne polskich obywateli pochodzące z nadużyć celnych i podatkowych oraz innej nielegalnej działalności są wpłacane do banków.

Jeżeli weksel nie zostanie wykupiony w terminie płatności lub trasat odmówi akceptu weksla trasowanego, należy stwierdzić ten fakt protestem, sporządzonym przez biura notarialne, do których zgłasza się weksel w ciągu dwóch dni powszednich po dniu płatności. Ponadto posiadacz weksla powinien w ciągu 4 dni powszednich po dniu protestu zawiadomić wystawcę weksla i swojego indosanta (jeśli otrzymał weksel w drodze indosu) o dokonaniu protestu. Podobnie kolejni (wcześniejsi) indosanci powinni zawiadomić swojego (poprzedzającego) indosanta. Protest zawiera stwierdzenie nieprzyjęcia lub niezapłacenia weksla oraz nazwisko osoby żądającej protestu przeciwko trasatowi przy wekslu sola protest jest wnoszony przeciwko wystawcy.

Uprawnienia dewizowe nadaje bankom Prezes NBP w porozumieniu z Ministrem Finansów. Ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. o zmianie ustawy – Prawo dewizowe (Dz. U. nr 74, poz. 441, art. 24). gdyż w tych operacjach występuje zwiększone ryzyko. Podstawową czynnością przy skupie czeków jest skrupulatne zbadanie autentyczności czeku przez sprawdzenie podpisów, a w przypadku czeku podróżniczego także porównanie go z odpowiednim wzorem czeku. Poza tym konieczne jest sprawdzenie, czy czek nie wykazuje śladów fałszerstwa. Równie ważne jest sprawdzenie, czy osoba przedstawiająca czek do skupu jest jego prawnym posiadaczem. Konieczna jest tu ostrożność przy identyfikowaniu imienia i nazwiska wymienionego w czeku z imieniem i nazwiskiem jego posiadacza według dokumentu, którym on się legitymuje. Nie można jednak zapominać, że przez skup czeków zdobywa się dewizy, a nieuzasadniona odmowa opłacenia czeku przedstawionego przez cudzoziemca może postawić go w kłopotliwej sytuacji i spowodować reklamację banku zagranicznego.

Operacje rozliczeniowe przebiegają za pośrednictwem oddziałów operacyjnych różnych banków powiązanych wspólną organizacją rozliczeń. Pozwala im to współdziałać w świadczeniu usług zarówno klientom jak i sobie nawzajem, a także obniża koszty obsługi. Wzajemne zastępowanie się i pośredniczenie w rozliczeniach pieniężnych pozwala bowiem obsłużyć je mniejszą liczbą pracowników, przy skromniejszej sieci terenowej placówek bankowych.

Wybór najwygodniejszej formy wpłat zależy od wielu okoliczności, jak godziny odprowadzania gotówki, odległości od banku itp. Najkorzystniejsze są wpłaty otwarte, gdyż bezpośrednie przeliczanie gotówki zapewnia wzajemną kontrolę i eliminuje pomyłki. Natomiast różnice powstające przy wpłatach zamkniętych wymagają często badań dla ustalenia odpowiedzialności osób wpłacających. Gdy dokonywanie wpłat otwartych jest niemożliwe, najwygodniejsze są skarbce nocne, które nie ograniczają wpłaty w czasie.

Wyznaczniki pełnią rolę ewidencji analitycznej i stanowią informacje uzupełniające dla zewnętrznych i wewnętrznych potrzeb banku, np. wyznacznik X określa walutę, w której jest przeprowadzona operacja (złote czy dewizy) albo warunki oprocentowania operacji (stałe lub zmienne). Obok wyznaczników standardowych poszczególne banki mogą wprowadzać własne wyznaczniki, uwzględniające szczególne potrzeby danego banku. Uwzględniając bieżące potrzeby banku każdy wyznacznik może podlegać dalszemu uszczegółowieniu, pozwalając w ten sposób poznać i określić koszty i dochody, prognozować źródła dochodów i kierunki wydatków.

Zamknięcie akredytywy następuje po upływie terminu ważności, po wyczerpaniu środków pieniężnych lub na polecenie dłużnika, jeśli zastrzegł to w warunkach akredytywy. Bank dostawcy zamyka akredytywę zazwyczaj w 3 dni po otrzymaniu polecenia z banku dłużnika. Zamknięcie akredytywy oznacza bezwzględne wstrzymanie wypłat.

Pieniądz gotówkowy obsługuje rozliczenia między ludnością, podmiotami gospodarczymi i innymi jednostkami, ale tylko część obrotów gotówkowych przebiega za pośrednictwem banków. Prawo emitowania znaków pieniężnych przysługuje wyłącznie NBP. Ich wzory i nominały ustala Pe- zes NBP, który określa również terminy wprowadzenia ich do obiegu, a także wycofywania poszczególnych nominałów z obiegu.

W treści polecenia przelewu zleceniodawca poleca, aby Elementy polecenia oddział banku obciążył jego rachunek bankowy określoną przelewu kwotą i uznał rachunek wskazanego wierzyciela, wymienia więc nazwę oraz numer rachunku bankowego odbiorcy,