Category O biznesie

Operacje dyskonta weksli polegają na zakupie weksli przez banki. Weksel, będący wyrazem kredytu towarowego w operacji dyskonta bankowego zostaje przekształcony przez kredyt bankowy na natychmiast płatny pieniądz wkładowy. Bank nabywający weksel staje się jego kolejnym indosatariuszem i może go przedstawić do redyskonta w innym banku lub ostatecznie w banku centralnym. Bank dyskontujący weksel nie płaci jego pełnej kwoty, lecz potrąca z góry pewną kwotę nazywaną potocznie także dyskontem. Wielkość potrącanego dyskonta zależy od wysokości stosowanej stopy dyskontowej (procentu) i okresu liczonego od daty operacji do dnia płatności weksla.

Ostatnio rozliczenia w podróżach zagranicznych można przeprowadzać za pomocą euroczeków. Banki zrzeszone w Eurocheque International zaopatrują swych klientów w karty gwarancyjne (identyfikacyjne) oraz blankiety czeków {zob. schemat 8), którymi mogą oni płacić w walucie kraju pobytu. Zaletą euroczeku jest możliwość używania go w podróży za granicą tak samo jak we własnym kraju. Za pomocą euroczeku można pobierać gotówkę w bankach 40 krajów, a także płacić za towary i usługi. Niektóre polskie przedsiębiorstwa handlowe i usługowe przyjmują euroczeki wystawiane w złotych na banki zagraniczne, które odstępują Bankowi PEKAO S.A. Euroczeki mogą być skupowane przez banki bezpośrednio od wystawców. Stosownie do umowy z Eurocheque International banki wypłacają pełną kwotę czeku, bez potrącania prowizji.

Karty płatnicze przybierają różne formy, służące rozmaitym rozliczeniom bankowym i pozabankowym (np. w stacjach benzynowych, supermarketach). Bankowe karty kredytowe służą celom płatniczym, połączonym z możliwością zaciągania kredytu. Karta kredytowa danego banku informuje, że jej posiadaczowi otwarto kredyt, więc może on za jej okazaniem dokonywać zakupów w handlu lub dokonywać innych płatności, a należność jest regulowana wierzycielowi z jego rachunku bankowego. Często wierzyciel jest połączony z bankiem za pośrednictwem własnego terminalu, co umożliwia natychmiastową zapłatę w drodze teletransmisji. Karty kredytowe mogą być wielofunkcyjne, umożliwiające zarówno dokonanie bezgotówkowego przelewu, jak i podjęcie gotówki z bankomatu (zob. s. 70), czy otrzymanie wydruku z rachunku bankowego, a także upoważniają do korzystania z innych usług bankowych. W krajach rozwiniętych karty kredytowe skutecznie konkurują z obrotem czekowym, a ich zastosowanie systematycznie wzrasta.

O zapisach na rachunkach bankowych jego właściciel jest informowany za pomocą wyciągu z rachunku. Przy każdej zmianie stanu rachunku przedsiębiorstwo otrzymuje wyciąg przedstawiający dokonane księgowania i wysokość salda na początek i koniec dnia. Do wyciągu bank dołącza dowody w postaci odcinków poleceń przelewu właściciela rachunku, odcinków przelewów otrzymanych, dowody wpłat gotówkowych własnych lub osób trzecich itp. W celu utrzymania zgodności między zapisami na rachunkach bankowych a własną księgowością, posiadacz rachunku powinien na podstawie nadesłanego wyciągu z rachunku uzgadniać bieżące saldo. Wyciągi wraz z załącznikami bank wysyła pocztą w dniu ich sporządzenia. Na pisemne życzenie klienta bank może wydawać wyciągi upoważnionym pracownikom przedsiębiorstwa.

Banki mające uprawnienia do przeprowadzania operacji dewizowych, czyli tzw. banki dewizowe, mogą otwierać oddzielne kasy walutowe, w których skupują i sprzedają waluty obce, a często także zagraniczne czeki. Rozliczenia gotówkowe w walutach obcych ograniczają się głównie do obsługi turystów i osób podróżujących w celach zawodowych, a także do obsługi niektórych polskich jednostek uprawnionych do przyjmowania zapłaty w obcych walutach (np. hotele, restauracje, biura podróży).

Wskazane jest, aby banki informowały się wzajemnie, a także informowały klientów o ukazaniu się falsyfikatów, podając szczegółowe cechy umożliwiające ich odróżnienie od oryginałów. Obowiązek taki ciąży przede wszystkim na NBP i jego oddziałach okręgowych. Niemniej zachodzi potrzeba organizacyjnego rozwiązania przepływu takich informacji między wszystkimi bankami. Ważną rolę mają do spełnienia w tym zakresie także środki masowego przekazu, informując społeczeństwo o ukazaniu się fałszywych znaków pieniężnych w danym rejonie kraju.

W przytoczonej przykładowo tabeli kursów Banku Handlowego w Warszawie S.A. zamieszczono kursy obowiązujące w operacjach dewizowych oraz przy kupnie i sprzedaży pieniędzy zagranicznych (walut), a ponadto informacyjnie podano średni kurs NBP19. Poszczególne waluty są oznaczone numerem statystycznym (symbolem waluty) używanej w polskiej dokumentacji bankowej. Kursy kupna i sprzedaży

Za pomocą karty Visa można pobierać gotówkę w miejs- cowej walucie w bankach i bankomatach ze znakiem VISA na całym świecie, a także płacić za towary i usługi w sklepach, hotelach restauracjach itp. oznaczonych znakiem VISA. Przy zakupach posiadacz karty przedstawia ją w momencie płatności za towar lub usługę. Po sprawdzeniu jej ważności przez sprzedającego, posiadacz karty podpisuje się na pokwitowaniu, a kwota transakcji zostaje przekazana z jego rachunku karty na konto sprzedającego. W przypadku pobierania gotówki z bankomatu, posiadacz karty musi podać swój kod (twz. PIN). Karta Visa ma formę niewielkiego plastikowego prostokąta ze znakiem VISA i PEKAO. U góry znajduje się ścieżka magnetyczna zawierająca zakodowane informacje dotyczące karty i jej posiadacza(PIN- -kod), a poniżej podpis posiadacza karty. Zamieszczona na karcie data określa miesiąc, od początku którego można rozpocząć jej używanie. Ważność karty upływa w ostatnim dniu miesiąca daty ważności po upływie okresu ważności bank automatycznie wydaje nową kartę.

Wewnętrzne przepisy bankowe regulują w sposób drobiazgowy wszystkie czynności kasowo-skarbcowe. Przekazywanie pieniędzy do skarbca, przyjmowanie z kasy, ruch pieniądza między skarbcem a kasą, odbywa się komisyjnie i zawsze na podstawie dokumentów, przy równoczesnym sprawdzaniu przyjmowanych wartości. Tylko kasjer pracuje jednoosobowo i odpowiada osobiście za wypłacone i przyjęte do kasy wartości. Czynności kasjerów są ponadto kontrolowane przez księgowość. W wielu bankach (np. PKO BP) kasjerzy są bezpośrednio połączeni z komputerem, co zapewnia równoczesne księgowanie i wykonywanie operacji wpłat i wypłat.

Akredytywę stosuje się w obrocie krajowym znacznie rzadziej niż w rozliczeniach dotyczących importu i eksportu. Jednak może być ona wykorzystana z powodzeniem w operacjach krajowych, bo realizuje ona interes zarówno dostawcy jak i odbiorcy. Pierwszemu zapewnia natychmiastowe otrzymanie należności, drugiemu zaś pozwala w pełni uzależnić zapłatę od spełnienia przez dostawcę ustalonych warunków. Z tych względów akredytywa nadaje się przede wszystkim do rozliczeń z nieznanymi lub słabo wypłacalnymi kontrahentami, gdy dostawca pragnie dodatkowo zapewnić sobie terminową zapłatę. W warunkach zatorów płatniczych dostawca może uzależniać wykonanie dostaw lub usług od wcześniejszego zapewnienia przez dłużnika środków na zapłatę.

Przy stosowaniu metody kredytowania w rachunku bieżącym saldo tego rachunku może być debetowe lub kredytowe. Saldo debetowe oznacza udzielenie przedsiębiorstwu tzw. kredytu w rachunku otwartym. Zadłużenie powstaje w wyniku realizowania przez bank dyspozycji płatniczych kredytobiorcy. Natomiast spłata kredytu wynika z codziennych wpływów na rachunek bieżący. Na tym rachunku koncentrują się operacje przedsiębiorstwa, a przy zmianach zapotrzebowania na kredyt i nierównomiernych wpływach należności, bardziej dogodne jest ich koncentrowanie niż prowadzenie odrębnego rachunku bieżącego i rachunków kredytów. W praktyce bowiem w przedsiębiorstwach występuje najczęściej stałe zadłużenie o nieustannie zmieniającej się wysokości, a kredytobiorca oszczędza na odsetkach, gdyż każdy wpływ zmniejsza automatycznie zadłużenie. Ponadto posługiwanie się jednym rachunkiem umożliwia uproszczenie techniki operacyjnej w banku. W bankach angielskich technika overdraft, czyli kredytowania w rachunku otwartym, jest podstawową formą operacji czynnych.

Wśród dyspozycji udzielanych bankowi można rozróżnić dyspozycje gotówkowe i bezgotówkowe. Dyspozycją gotówkową może być wpłata lub polecenie wypłaty. Dyspozycje bezgotówkowe mogą być uznaniowe (wpływy na rachunek) lub obciążeniowe (wypłaty bezgotówkowe). Do najważniejszych dokumentów używanych obecnie w operacjach bankowych należą: czeki gotówkowe, czeki rozliczeniowe, polecenia przelewu, noty memoriałowe, zbiorcze dowody uznaniowe oraz obciążeniowe itp. Noty memoriałowe są wewnętrznymi dokumentami bankowymi, wystawianymi przez pracowników banku na podstawie różnych dyspozycji klientów i własnych decyzji. Wszelkie zbiorcze dowody służą uproszczeniu pracy, gdyż – obejmując większą liczbę dokumentów – pozwalają na jednorazowe księgowanie zamiast wielu poszczególnych księgowań,